Van Roedel is een jong en ambitieus bedrijf met een breed netwerk in de modewereld. Deze week geven zij Maaike Feitsma de ruimte om in de talent blog te vertellen over haar werk als modeonderzoeker, voor het project: DutchFashion Identity in a Globalised World.
Maaike Feitsma is modeonderzoeker en werkt voor het onderzoeksproject: Dutch Fashion Identity in a Globalised World. Haar onderzoek richt zich op de cultuurhistorische geschiedenis van de Nederlandse mode en zij vraagt zich af of er wel zoiets bestaat als Nederlandse mode? En zo ja - hoe ziet deze er dan uit? En hoe is die dan ontstaan?
Wetenschappelijk onderzoek doen saai? Nou, voor je werk modetijdschriften lezen, interviews doen met modeontwerpers en modeshows bezoeken is niet slecht (al zeg ik het zelf). Hierbij moet natuurlijk wel gezegd worden dat je dit dan niet doet terwijl je heerlijk wegdroomt en bedenkt welke creatie jou geweldig zou staan. Nee, bij wetenschappelijk onderzoek gaan het om het analyseren van de mode, voorbij de fantasiewereld en de waan van de dag. Want mode wordt in de wetenschap gezien als een cultureel fenomeen, dat ons iets kan vertellen over de maatschappij waarin wij leven.
Hoewel mode door veel mensen als oppervlakkig en vluchtig wordt gezien, zijn modeonderzoekers ervan overtuigd dat mode ons veel kan vertellen over wie we zijn en hoe we in het leven staan. Mijn onderwerp – Nederlandse mode - is bijvoorbeeld nauw verbonden met ideeën over Nederlandse identiteit; een actueel thema waar de media maar geen genoeg van lijken te krijgen.
De media hebben vaak alleen aandacht voor de formele kanten van onze samenleving, zoals de politiek. Wetenschappers zijn echter van mening dat ook mode een belangrijke rol speelt in het verspreiden en creëren van ideeën over wat het betekent om Nederlander te zijn. Mode brengt dit echter over, op een meer alledaagse manier! Het herinnert je aan nationaliteit en natie op een manier die zo alledaags is, dat je het niet meer bewust opmerkt. Net als 'oer-Hollandse' producten zoals toetjes, thee en cakemixen, welke de supermarkten overspoelen en een heel traditioneel idee van Nederland overbrengen.
Modetijdschriften doen dit wéér op hun eigen manier in ‘Nederlandse mode specials.’ Door modellen daarvoor te fotograferen in Nederlandse streekdrachten; bijvoorbeeld door modellen te fotograferen met een bloedkoralen halsketting, die vaak als traditionele kleding in Zeeland worden gedragen. Of er verschijnt een fotoshoot met een model voor een schilderij van Mondriaan, om de conceptuele kant van de Nederlandse mode te benadrukken. Of zien we niet een specifiek beeld, maar een tekst waarin een schreeuwerige zin zoals ‘THE NEW DUTCH SCHOOL’ de hoofdrol speelt! Zonder dat je je hiervan bewust bent, worden ideeën over wat ‘Nederlands’ betekend overgebracht.
Mode is dus niet zo oppervlakkig als vaak wordt gedacht en verdiend serieuze wetenschappelijke aandacht. Maar wat doe je dan zoal als modeonderzoeker? Natuurlijk breng je veel tijd door met je neus in de boeken, in archieven en al schrijvend achter de computer. Een socialer onderdeel van je onderzoek is het presenteren van de resultaten aan studenten, modeprofessionals of aan andere onderzoekers op internationale congressen. Laatst bezocht ik bijvoorbeeld de universiteits-stad Oxford om daar samen met tweeënzestig andere modenerds te praten over onderzoek dat momenteel wereldwijd plaatsvindt. De onderwerpen liepen uiteen van crinolines tot modeblogs en van de kledingstijl van Madonna tot de stijl van Engelse voetbalhooligans; en dat allemaal in vier dagen.
*Het onderzoeksproject Dutch Fashion Identity in a Globalised World is een samenwerkingsverband tussen het NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Radboud Universiteit Nijmegen, Saxion Hogescholen Enschede, Universiteit van Amsterdam, Fonds Mr. Koetsier en Stichting Premsela.
Deel dit artikel
