Haat voor geluid. We hebben het over misofonie. Een aandoening waarbij mensen een extreme afkeer kunnen ontwikkelen voor bepaalde, vaak menselijke geluiden. Van smakken tot slurpen. Maar wat doet deze aandoening dan precies? Wij leggen het je uit.
Een extreme afkeer voor geluiden als smakken, slikken, slurpen, kuchen of zelfs ademhalen. Bij misofonie ervaren mensen intense gevoelns als woede, walging of afschuw. Een aandoening die nog relatief nieuw is en nog volop wordt onderzocht. In 2009 werd de term misofonie voor her eerst serieus onderzocht. Dit werd gedaan door hoogleraar Damiaan Denys en psychiater Arjan Schröder aan het AMC in Amsterdam. De aanleding voor het onderzoek was omdat een aantal patiënten die dezelfde symptomen vertoonden, namelijk extreme worde als reactie op eetgeluiden. De symptomen pasten niet binnen bepaalde diagnoses en daardoor dacht het onderzoeksteam dat het om een nieuwe aandoening ging. Volgens Denys gaat het om ongeveer twee tot drie procent van de Nederlandse bevolking aan misofonie lijdt.
De meest voorkomende reactie op misofonie is: "Ja, dat vind ik ook irritant!" Echter gaat misofonie verder dan een gewone irritatie. Specifieke geluiden zijn niet alleen hinderlijk, maar ook ondraaglijk. Dit kan leiden tot woedeaanvallen of extre gevoelens van afkeer. Het gevolg ervan is dat er vermijdingsgedrag ontstaat. Denk aan het opzetten van harde muziek, het dragen van oordoppen het vermijden van situaties waarin de geluiden kunnen voorkomen. Dit vermijdingsgedrag kan impact hebben op het sociale leven van de patiënt.
Maar wat is de oorzaak van misofonie? Onderzoekers hebben hersenscans uitgevoerd bij patiënten. Hieruit bleek dat bepaalde hersengebieden, zoals de gehoorschors, de insula en de anterieure cingulate cortex. Bij patiënten met misofonie zijn deze gebieden veel actiever wanneer zij worden blootgesteld aan de geluiden die hun reacties uitlokken. Mogelijk ligt de oorzaak in een afwijkende werking van geluiden in de hersenen. Vaak valt het ontstaan van de aandoening samen met de puberteit.
In Nederland is momenteel het AMC het enige ziekenhuis waar misofonie wordt behandeld. De behandeling bestaat grotendeels uit cognitieve gedragstherapie. Voor ongeveer 48 procent van de patiënten was deze theraptie effectief. Er worden technieken als ontspanningsoefeningen, aandachtstraining en counterconditionering toegepast. De negatieve associaties die mensen hebben met bepaalde geluidjes doorbreken ze, door deze te koppelen aan positieve ervaringen.
De behandeling kan verlichting bieden, maar roept ook wat discussies op. Zo waarschuwde Psycholoog Laura Batstra dat het medicaliseren van dagelijkse emoties en reacties kan leiden tot een samenleving waarin afwijkend gedrag te snel wordt bestempeld als een pychische stoornis.