Wist je dat slecht slapen meer problemen veroorzaakt dan veel mensen weten? Naast een negatief effect op de gezondheid, heeft een gebrek aan slaap in het verkeer dezelfde uitwerking als het drinken van alcohol. 20 procent van de ernstige auto-ongelukken had voorkomen kunnen worden wanneer bestuurders goed uitgeslapen achter het stuur waren gekropen. Op vrijdag 17 maart is het de Internationale dag van de Slaap. Reden voor Beter Bed om aandacht te vragen voor verkeersveiligheid in combinatie met het belang van een goede nacht slapen.
Iemand die slaperig is, is minder alert en laat vertraagde reactietijden zien. Ook hebben vermoeide mensen meer moeite om beslissingen te maken. Wanneer men slaperig is, ontvangen ze gevaar- en angstsignalen minder goed. Ze kunnen situaties minder reëel beoordelen en dat zorgt voor serieuze problemen op de weg. Om het effect van te weinig slaap op het rijgedrag te illustreren, reed coureur Tom Coronel een testrit in een simulator na 24 uur zonder slaap. De conclusie van slaapwetenschapper Merijn van de Laar: de gerichte aandacht en concentratie na 24 uur zonder slaap is duidelijk verminderd.
Slaaptekort heeft zelfde effect als alcohol
21% procent van alle dodelijke auto-ongelukken wordt veroorzaakt doordat mensen niet uitgerust achter het stuur zitten. Daarmee komen auto-ongevallen door slaperigheid bijna net zoveel voor als door alcoholgebruik. Minder dan vier uur slaap staat gelijk aan een tot vijftien keer zo hoog risico om een auto-ongeluk te veroorzaken. Als je achttien uur niet geslapen hebt, staat dat gelijk aan 0,5 promille alcohol, oftewel twee glazen alcohol. Als je vierentwintig uur niet geslapen hebt, kun je dit al vergelijken met een promille alcohol. Dat is twee keer zoveel dan wettelijk toegestaan, oftewel vier glazen alcohol.
Overschat jezelf niet
Slaapwetenschapper Merijn van de Laar vertelt: “Wanneer we de twee testritten van Tom Coronel vergelijken, zie je heel duidelijk de theoretische beschrijving van wat slaapgebrek doet met verkeersveiligheid terug. Na een nacht goed slapen had hij snelle reactietijden, een strakke koers, een goed anticiperend vermogen en een rondetijd van 1:20.680 minuten. Na 24 uur zonder slaap, is duidelijk te zien dat hij in de gesimuleerde race minder presteert en het moeilijk vond om de rit tot het einde wakker te blijven. Zijn rondetijd was - voor de racewereld- flink trager en kwam neer op 1:22.600 minuten.” Tom Coronel reageert: “Als professioneel autocoureur zou ik kunnen stellen dat ik de auto erg goed kan controleren en een bovengemiddeld goed inschattings- en reactievermogen heb, ook na een nachtje zonder slaap. Echter ervaarde ik tijdens de tweede testdag veel vermoeidheid. Ik voelde me slaapdronken en tijdens de test werd duidelijk dat ik niet snel genoeg anticipeerde. Dat zie je niet alleen terug in de rondetijden, maar heb ik ook zeker aan mijn lichaam gevoeld. Ik testte dit nu in een simulator, en ik wil absoluut voorkomen dat dit me ooit gebeurt op de openbare weg.”
Ongelukken voorkomen
Vermoeidheid achter het stuur kan zorgen voor zogenaamde microslaapjes. “Onder invloed van de stof adenosine in ons brein wordt de slaperigheid zo hoog opgebouwd, dat je lichaam wel moet toegeven aan slapen. En dat is levensgevaarlijk”, licht van de Laar toe. “Het raam openzetten of muziek aandoen werkt dan helaas niet (meer). En ook iets kauwen of eten is niet bewezen effectief.” Mensen met onbehandelde slaapstoornissen en jongvolwassenen hebben de meeste kans om achter het stuur in slaap te vallen, met name tussen 00.00 en 06.00 uur. Het advies van de slaapwetenschapper is om bij geeuwen, knikkebollen, zware oogleden, borden missen, dagdromen en moeite om te focussen geen enkel risico meer te nemen en de auto ergens te parkeren voor een powernap van 20 minuten.
Deel dit artikel
